Tak, jak się można było spodziewać, tegoroczne forum było dużym wydarzeniem. Towarzyszyła mu i towarzyszy od początku uroczystość wręczenia nagród w konkursie Lider Przedsiębiorczości Roku i związana z nią gala. Obu stuknęła równa piętnastka i właściwie od tego można by tę relację zacząć. Dodajmy jeszcze, że objęliśmy nad nim jako klub patronat.

Organizatorem Forum była Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw, a współorganizatorami Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Związek Rzemiosła Polskiego, Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług oraz Mazowiecka Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości. Honorowy patronat nad nim objęli zaś wicepremier i minister gospodarki Waldemar Pawlak oraz minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska. Ta wyliczanka jest może przydługa ale pozwala sobie uzmysłowić, z imprezą jakiej rangi mamy do czynienia.

Obszerna i piękna sala pałacu Chodkiewiczów na Miodowej zapełniła się szybko i do ostatniego miejsca. Forum otwierała konferencja, której tytuł brzmiał „Źródła finansowania MSP w kryzysie – przyspieszenie realizacji programów unijnych”. Po jednej stronie zasiedli przedsiębiorcy, zaproszeni goście (w tym posłowie, zwróciliśmy uwagę na nie pierwszy raz uczestniczącego w forum Janusza Piechocińskiego) oraz oczywiście przedstawiciele mediów. Po drugiej, obok gospodarzy, przedstawiciele rządu. Zabrakło co prawda zapowiadanego wicepremiera Waldemara Pawlaka, który musiał uczestniczyć w posiedzeniu rządu ale zastępował go kompetentny podsekretarz stanu z jego ministerstwa Rafał Baniak, ministerstwo rozwoju regionalnego reprezentował równie kompetentny podsekretarz stanu Jarosław Pawłowski. A obok nich zasiadła jedna z najważniejszych (chyba nawet najważniejsza) jeśli idzie o fundusze europejskie osoba – prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Bożena Lublińska-Kasprzak. Pierwsze słowo należało jednak do gospodarzy. Konferencję otworzył prezes Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw Leszek Janowski. Sformułowanie tematu konferencji nie należy do kontrowersyjnych, taka jest oficjalna deklaracja rządu. Ale przedsiębiorcy, choć starania rządu doceniają, to nie do końca są zadowoleni. Dotychczasowe sukcesy gospodarcze Polska zawdzięcza w dużej części małym i średnim przedsiębiorstwom (w tym mikro przedsiębiorstwom) jednak te w staraniach o fundusze często ulegają tym większym. Najgorzej pod tym względem dzieje się w przypadku funduszy regionalnych, tych, którymi dysponują samorządy wojewódzkie. Stąd postulat, aby takie środki, zwłaszcza dla mikro przedsiębiorstw wydzielać w osobną pulę. Tak się dzieje ale w niedostatecznym stopniu. Doceniane są kroki rządu w postaci możliwości otrzymywania zaliczek czy możliwości dokonywania poprawek we wnioskach. To są rzeczy bardzo ważne, zwłaszcza dla tych małych (choć nie tylko dla nich). Większe powinny być jednak też same środki. I tu warto by przesunąć na ten i następny rok środki także z następnych lat, wydać je teraz, kiedy są najpotrzebniejsze, gdyż są one szansą na rozruszanie dotkniętej kryzysem gospodarki. Przedsiębiorcy oczekują też generalnie aktywniejszej polityki od rządu. Pakiet antykryzysowy zawiera w sporej części rozwiązania praktycznie martwe, nie sposób z nich skorzystać. Wprost tu przywołano przykład niemiecki, gdzie zamiast pakietu antykryzysowego jest pakiet na rzecz wzrostu.

Dla przedstawicieli rządu takie spotkania są okazją do przedstawienia jego polityki gospodarczej i tak się stało w tym przypadku. Prezentacji obszernej (jeśli już, to może nawet nazbyt obszernej, trudno to było na raz ogarnąć). Obok spraw już tu wspomnianych, było też o innych ułatwieniach dla przedsiębiorców, mowa była o  możliwości czasowego zawieszania działalności gospodarczej (znów rzecz bardzo ważna, zwłaszcza dla tych najmniejszych przedsiębiorstw) i o sławnym „jednym” okienku. Padła wreszcie deklaracja wprowadzenia e-administracji, czyli możliwości załatwiania wszystkich urzędowych spraw przez Internet. Mowa była też o pakiecie ustaw nazywanych umownie pakietem Szejnfelda (umownie ale nieprzypadkowo, bo to on nadzorował prace nad nimi), w tym o tak zwanej ustawie „wielkie sprzątanie” czyli ustawie o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców. Próbie zrobienia (wreszcie!) porządku w gąszczu różnych wymaganych zezwoleń, zaświadczeń i deklaracji. I na koniec o rzeczywiście rewolucyjnej zasadzie domniemania niewinności przez urzędy skarbowe (ale dlaczego trzeba było na to aż tyle czekać – uwaga może nie akurat do tego rządu ale w ogóle). Bożena Lublińska-Kasprzak przedstawiła zaś działania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, którą kieruje. Mowa tu była o przekraczaniu planów, bo tak, przekraczamy plany jeśli idzie o rozdział funduszy. Chcemy je wydać jak najszybciej, bo to sposób na ożywienie naszej gospodarki. Mowa też była o działalności informacyjnej. Zapraszała choćby na zakładkę na stronie internetowej poświęconej funduszomn europejskim, której nazwa PROSTE FUNDUSZE  mówi sama za siebie. Strona internetowa agencji także zresztą przeszła niedawno znaczną zmianę (i to, potwierdzamy, na lepsze). Omówiona też została działalność punktów informacyjnych PARP, zarówno tych regionalnych (15) oraz lokalnych (dziś jest ich 96), jak i punktu informacyjnego w ministerstwie. Co trzeba podkreślić, wszystkie te punkty udzielają informacji za darmo. Ci, którzy z tej możliwości korzystali mogą uznać tę informacje o tym za zbędną ale naprawdę nie wszyscy o tym wiedzą i warto o tym przypomnieć, nawet, jeśli jest ta grupa jest nieliczna. Z pytaniami można się zwracać różnymi drogami, odwiedzić osobiście ale też skorzystać z telefonu czy maila. Tu wyłoniła się też sprawa jakości działania punktów informacyjnych. Generalnie do tych prowadzonych przez PARP zastrzeżeń nie było, były do tych organizowanych przez marszałków, którzy postanowili mieć „swoje” punkty informacyjne. Często jakość ich pracy jest bardzo wątpliwa (ich pracownikom brak bowiem doświadczenia) i nie ma w ogóle sensu, aby różne punkty konsultacyjne konkurowały ze sobą. To będzie jeden z konkretnych postulatów tego spotkania ale do nich jeszcze wrócimy. W tej części rolę prowadzącego pełnił Jerzy Bartnik, prezes Związku Rzemiosła Polskiego. Nie ograniczał się przy tym do udzielania głosu ale występował także jako rzecznik zgromadzonych przedsiębiorców. Z roli wywiązał się sprawnie, nie licząc tego, że nie udało mu się utrzymać w ryzach czasu przedstawicieli rządu ale to akurat trudno mu mieć za złe. Przerywać im nie wypadało, także po to się przecież tam zebraliśmy, aby wysłuchać, co mają nam do powiedzenia.

W przerwie była jeszcze konferencja prasowa. Podczas gdy uczestnicy odwiedzali stoiska informacyjne w foyer (można się tam było zaopatrzyć w parę nawet kilogramów przydatnych materiałów, tu przodowało stoisko PARP i oczywiście także zadawać pytania) dziennikarze mieli czas dla siebie. Konferencję prasową  poprowadził prezes Leszek Janowski. Mowa była o sprawach już poruszonych ale padły też nowe pytania. Bardzo szczegółowe, o to, co z konkursem w ramach działania 8.1, do składania wniosków w ostatniej rundzie którego, ze względu na olbrzymie nim zainteresowanie, tworzyły się pokazywane w telewizji społeczne kolejki. Pojawiła się bowiem niedawno informacja, że wszystkie poprawnie wypełnione wnioski o dofinansowanie w tym konkursie mają je otrzymać. Ale jak się okazało, decyzji w tej sprawie jednak jeszcze nie ma. Na razie nie wiadomo jeszcze zresztą, czy będą tu potrzebne w ogóle dodatkowe środki, bo to będzie wiadomo dopiero po ocenie złożonych wniosków. Jeśli jednak okaże się, że przeznaczona w tej rundzie pula środków nie wystarczy, to na decyzję przyjdzie nam jeszcze zaczekać i wcale nie wiadomo, jaka ona będzie. Padło też pytanie o fundusze, o których jest mowa rzadziej. O 7 Program Ramowy i Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności  i Innowacji (CIP). Trochę inne niż się zwykle zadaje – jak ci, którzy się nimi zajmują, oceniają zainteresowanie tymi programami. Na ile jest to szansa przez naszych przedsiębiorców wykorzystywana. Okazuje się, że wcale nie jest tak źle. Polskie przedsiębiorstwa całkiem nieźle wypadają tu na tle innych, plamę dają tylko te wielkie, one słabo z tych środków korzystają, a naszego honoru bronią właśnie te mniejsze. Umieją też z tej szansy korzystać nasi naukowcy.

Po przerwie była druga część konferencji. Tym razem głos należał do samych przedsiębiorców. Znów w roli prowadzącego wystąpił prezes Jerzy Bartnik. Tu padały prócz ocen sytuacji propozycje bardzo konkretne. Będzie też konkretne podsumowanie tej części obrad czy raczej całej konferencji. W przygotowanej przez organizatorów propozycji stanowiska Forum znalazły się postulaty, które już tu były wymieniane. Uproszczenie procedur przy staraniu się o środki unijne, wyodrębnienie w ramach regionalnych programów operacyjnych środków dla mikro przedsiębiorstw czy wprowadzenie zintegrowanego systemu informacji i doradztwa (dziś, jak to już wspomniano, konkurencyjne systemy tworzone są przez samorząd wojewódzki). A także, to bardzo ważny postulat, przyznawania środków wszystkim wnioskodawcom, których wnioski przejdą pozytywną ocenę. Część z tych wniosków jak widać skierowana jest też do samorządu, tego na szczeblu wojewódzkim. Nie prezentujemy tego stanowiska jeszcze w całości, ograniczyliśmy się do punktów, które znajdą się w nim na pewno ale mogą pojawić się też nowe, zgłaszane już w czasie dyskusji i (taką możliwość też przewidziano) po zakończeniu obrad propozycje. Chodzi bowiem o to, by to stanowisko jak najlepiej oddawało oczekiwania przedsiębiorców. Po krótkim podsumowaniu rezultatów tej części forum przez Stefana Rynowieckiego, dyrektora w Fundacji Małych i Średnich Przedsiebiorstw, uczestnicy obrad zostali zaproszeni na obiad do mieszczącej się w podziemiach pałacu restauracji Honoratka. Był to przedsmak tego, co miało ich czekać później.

Kolejnym punktem programu forum były warsztaty. W ich trakcie ogólne informacje jakie padły w trakcie konferencji miały zamienić się w twardą wiedzę. Do wyboru były trzy warsztaty. Ten, który wybrał autor relacji, był o wspieraniu ze środków unijnych rozwoju e-usług oraz elektronicznego biznesu B2B. Tu mowa była najpierw o dość egzotycznych z punktu widzenia wielu przedsiębiorców 7 Programie Ramowym i Programie Ramowym na rzecz Konkurencyjności  i Innowacji (CIP). Może jednak powinniśmy przestać się bać? I o najpopularniejszym chyba działaniu 8.1 oraz mniej już popularnym 8.2. A także zasadach rozliczeń na przykładzie 8.1 właśnie. Wiedzy było sporo, także tej bardzo praktycznej, bo wskazówek udzielali też ci, którzy dokonują rozliczeń oraz kontroli. Kusi, by się tym podzielić ale na to jest tu chyba zbyt mało miejsca. Więc tylko kilka tych najogólniejszych uwag. Że plan finansowy piszemy sami, piszmy go więc tak, jakbyśmy już rozliczali środki. Poprawki można wprowadzać ale nie jest powiedziane, że uzyskamy dla nich akceptację, a nawet jeśli, to czas poświęcony na ich ocenę może wpłynąć na to kiedy otrzymamy ostatecznie pieniądze. Więc jeśli korekta jest jednak potrzebna, to wnioskować należy o nią jak najszybciej. No i płacimy zawsze albo przelewem z firmowego konta (a nie jakiegoś innego) lub przypisaną doń kartą płatniczą. Nie wolno płacić gotówką! A jeśli chcemy zatrudnić kogoś na umowę zlecenie do realizacji wniosku, to musi być w takim wypadku konkurs ofert – unikniemy zaś tego, zatrudniając na etat.  To garść ciekawostek, przykładów tego, o co możemy się przy realizacji potknąć. A jeśli nie wiemy, czy to, co chcemy zrobić mieści w warunkach dofinansowania, czy też nie – zapytajmy. Mamy do tego prawo i powinniśmy z niego odważnie korzystać.

Drugi (równoległy) warsztat był poświecony możliwościom współfinansowania ze środków unijnych inwestycji, tak tych tradycyjnych, jak i proinnowacyjnych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego. A ostatni, trzeci, możliwościom współfinansowania projektów szkoleniowych i doradczych. Materiały z warsztatów będą wkrótce dostępne na stronie internetowej organizatora, Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw ale mamy już zgodę na zamieszczenie ich także na naszej stronie i skorzystamy zeń. Uczestnicy warsztatów mieli tę przewagę, że mogli od razu zadawać pytania i oczywiście z tej możliwości korzystali. To ich przewaga nad tymi, którzy muszą ograniczyć się do samej lektury. Wbrew planom, żywo prowadzone warsztaty, przeciągnęły się aż do samej gali i organizatorzy musieli wyciągać ich uczestników z sal, w których się one odbywały.

Bo nadszedł w końcu punkt kulminacyjny forum. Forum miało swoją część poświęcona debacie, swoją część poświęcona zdobywaniu praktycznej wiedzy –  a także część uroczystą. Jak co roku forum kończy uroczystość wręczania nagród w konkursie Lider Przedsiębiorczości Roku. Konkursie mającym tyle lat, co forum czyli piętnaście. Tych nagrodzonych uzbierało się już spore grono, niektórzy rozwinęli się przy tym na tyle, że nie mają już szansy na zdobywanie kolejnych laurów – przeszli do kategorii tych dużych. To są te firmy wybijające się zdecydowanie ponad przeciętność spośród firm sektora MŚP. Małych, średnich i wypadałoby dodać, mikro. Ci mikro wśród nagrodzonych tradycyjnie zresztą przeważają i tak właśnie było tym razem. Patronat nad konkursem, dodajmy, objął marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik ale konkurs miał charakter ogólnopolski i widać to było przy odczytywaniu listy laureatów.

Na sali, na której odbywała się konferencja stał teraz na środku suto zastawiony stół ale oczy zwrócone były w kierunku podium. Ceremonię wręczania statuetek powierzono posłowi Adamowi Szejnfeldowi, do niedawna sekretarzowi stanu w ministerstwie gospodarki. Osobie dla środowiska przedsiębiorców bardzo zasłużonej, więc ten zaszczyt nie był przypadkowy. W paru słowach poprzedzających ceremonię podsumował on przebieg forum, pod którym to podsumowaniem i nam przyjdzie się podpisać. Dla niego to, że forum ledwo zmieściło się w przepisanych mu ramach czasowych, że dłużej niż planowano trwała konferencja i debata, że z warsztatów ich uczestników trzeba było na rozpoczynaną właśnie ceremonię ściągać – to wszystko świadczy, że forum było sukcesem. Mamy sobie coś do powiedzenia, chcemy debatować i jesteśmy żądni wiedzy. A potem było wręczanie wyobrażających wznoszącego się do lotu orła statuetek. Symbolu tej nagrody. Za każdym razem z uzasadnieniem, za co to wyróżnienie laureat otrzymuje. Był jeszcze uścisk dłoni i życzenia dalszych sukcesów. A potem wspólne zdjęcie piętnastki laureatów, bo tylu ich w tym roku było. Każda z tych firm warta jest wymieniania i opisania. Tej listy jeszcze nie mamy, czekamy na jej nadejście od organizatorów konkursu, bo nie chcemy by zakradł się tu jakiś błąd. Listy firm, które należy uznać za rekomendowane, warte nawiązania z nimi kontaktów i tak właśnie potraktowali ten moment uczestnicy forum. Laureaci stanęli w centrum uwagi w czasie uroczystej kolacji, która przygotowała restauracja Honoratka, mająca w podziemiach pałacu swoją siedzibę. Ta sama, do której byliśmy wcześniej zaproszeni na lunch ale stanowił on, jak już zaznaczyliśmy, tylko przedsmak tego, co czekało nas wieczorem. Spór o to, co ze specjałów na stole było najlepsze, pozostał nierozstrzygnięty i takim go też i w relacji pozostawmy (choć mieliśmy swoich faworytów).